Cezayir’den Fransa’ya özür ve tazminat talebi...Cezayir Ulusal Halk Meclisi’nde gerçekleştirilen oturumda, Fransa’nın 1830-1962 yılları arasında Cezayir’de yürüttüğü sömürgecilik faaliyetlerinin suç olarak tanınmasını öngören yasa tasarısı oybirliğiyle kabul edildi.
Cezayir’den Fransa’ya özür ve tazminat talebi!
Meclis kararıyla birlikte Cezayir, Fransa’dan resmi özür ve tazminat talebinde bulundu. Karar, iki ülke arasındaki mevcut siyasi gerilimi daha da derinleştirdi.
Meclis Başkanı İbrahim Boughali’nin başkanlık ettiği oturumda milletvekilleri, Cezayir bayrağının yer aldığı atkılarla oylamaya katıldı. Tasarının kabul edilmesi sırasında meclis salonunda “Çok yaşa Cezayir” sloganları atılırken, kararın ardından milletvekilleri ulusal marş için saygı duruşuna davet edildi. Meclis yönetimi, kabul edilen yasanın Cezayir’in ulusal hafızası açısından tarihi bir anlam taşıdığını vurguladı.
Meclis Başkanı Boughali yaptığı açıklamada, kabul edilen yasanın hem iç hem de dış kamuoyuna güçlü bir mesaj verdiğini belirterek, “Cezayir’in ulusal hafızası ne silinebilir ne de pazarlık konusu haline getirilebilir” ifadelerini kullandı. Boughali, sömürge döneminde yaşananların unutulmasının ya da görmezden gelinmesinin mümkün olmadığını dile getirdi.
Kabul edilen yasa, Fransa’nın Cezayir’deki sömürgeci geçmişini ve bu süreçte yaşanan ağır insan hakları ihlallerini devlet düzeyinde suç olarak tanımlıyor. Yasa kapsamında Fransız sömürge yönetiminin Cezayir halkına karşı işlediği suçlar arasında nükleer denemeler, yargısız infazlar, fiziksel ve psikolojik işkenceler ile ülkenin doğal ve ekonomik kaynaklarının sistematik şekilde yağmalanması yer alıyor. Ayrıca, sömürge döneminde yaşanan tüm maddi ve manevi zararlar için tam ve adil tazminatın Cezayir devleti ve halkının vazgeçilmez hakkı olduğu vurgulanıyor.
Cezayir Meclisi, söz konusu yasayı “tarihi bir dönüm noktası” olarak nitelendirirken, Fransa’nın sömürgecilik dönemine ilişkin yasal sorumluluğun açıkça ortaya konulduğunu ifade etti. Uzmanlar ise yasanın Fransa üzerinde doğrudan bağlayıcı bir etkisi bulunmadığını, ancak siyasi ve sembolik açıdan son derece güçlü bir mesaj içerdiğini belirtiyor. Yasanın, Fransa ile Cezayir arasındaki ilişkilerde yeni bir kırılma noktası oluşturabileceği değerlendiriliyor.
Fransa Dışişleri Bakanlığı’ndan karara sert tepki geldi. Bakanlık tarafından yapılan açıklamada, yasanın kabulü “hem Fransa-Cezayir diyaloğunu yeniden başlatma arzusuna hem de geçmişe ilişkin çalışmaları yatıştırmaya yönelik çabalara açıkça düşmanca bir adım” olarak nitelendirildi. Açıklamada, Fransa’nın güvenlik ve göç başta olmak üzere öncelikli çıkarları doğrultusunda Cezayir ile diyaloğu sürdürme niyetinde olduğu belirtildi.
Fransa ile Cezayir arasındaki ilişkilerin, Paris yönetiminin Haziran 2024’te Fas’ın Batı Sahra bölgesine ilişkin özerklik planını tanımasının ardından daha da gergin bir sürece girdiği biliniyor. Yeni yasanın kabulüyle birlikte iki ülke arasındaki diplomatik tansiyonun daha da yükselmesi bekleniyor.
Fransa, 1830 yılında Cezayir’i işgal etmiş ve 1962 yılına kadar ülkede sömürge yönetimini sürdürmüştü. Bu süreçte yaşanan işkenceler, katliamlar ve zorunlu göçler, Cezayir’in tarihinde derin yaralar bırakmıştı. Özellikle 1954-1962 yılları arasında verilen bağımsızlık mücadelesi sırasında yaşanan can kayıpları, ülkenin kolektif hafızasında önemli bir yer tutuyor. Cezayir, bağımsızlık savaşı sırasında hayatını kaybedenlerin sayısını yaklaşık 1,5 milyon olarak ifade ediyor.
Cezayir, Fransa, sömürgecilik, yasa tasarısı, ulusal halk meclisi, tarihi sorumluluk, tazminat, uluslararası ilişkiler
Büyük Sivas Haber – Sivas Haberler
