Yapay zekâ teknolojileri özel eğitim alanında önemli fırsatlar sunarken, uzmanlar insan unsurunun geri planda kalmaması gerektiğine dikkat çekiyor.
Uzman uyardı! Yapay zekâda insani etkileşimin azalması ciddi sonuçlar doğurabilir!
Özel Eğitim Uzmanı Sema Yıldız Doğan, yapay zekânın öğrenme süreçlerine büyük katkılar sağladığını ancak etik riskler ve insani etkileşimin azalmasının ciddi sonuçlara yol açabileceğini belirtti.
“Yapay zekâ özel eğitimde önemli rol oynuyor”
Son yıllarda özel eğitimde giderek yaygınlaşan yapay zekâ (YZ) tabanlı sistemler, öğrencilerin bireysel farklılıklarına göre uyarlanabiliyor. Bu sayede öğrenme güçlüklerinin azaltılabildiğini belirten Doğan, teknolojinin otizm spektrum bozukluğu (OSB), özel öğrenme güçlüğü (ÖÖG) ve dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) yaşayan öğrencilerin eğitiminde aktif olarak kullanıldığını ifade etti.
“Yapay zekâ, öğrencinin hızına, seviyesine ve öğrenme biçimine göre içerik sunarak öğrenme güçlüklerini azaltıyor. Çeviri ve sesli okuma yazılımları çok dilli sınıflarda veya okuma güçlüğü yaşayan öğrenciler için büyük kolaylık sağlıyor. Özellikle otizmli öğrencilerin sosyal iletişim ve ifade becerilerini geliştirmede önemli rol oynuyor.”
“Fırsat eşitliğini zedeleyebilir”
Ancak Doğan, teknolojik gelişmelerin beraberinde etik ve sosyal riskler getirdiğine de dikkat çekti.
“Özel gereksinimli öğrencilerin kişisel verileri en yüksek düzeyde korunmalı. Yapay zekâ sistemleri, sınırlı ve tek tip verilerle beslendiğinde bazı öğrenci gruplarını dezavantajlı duruma düşürebiliyor. Kırsal bölgelerdeki altyapı yetersizlikleri, bu teknolojilere erişimi kısıtlayarak eğitimde fırsat eşitliğini zedeliyor.”
Doğan, ayrıca yapay zekânın bilişsel beceriler üzerinde etkili olduğunu ancak empati, duygusal destek ve sosyal etkileşim gibi insani yönleri henüz taklit edemediğini vurguladı.
“Etik sınırlar içinde kullanılmalı”
Eğitimde teknolojik dönüşümün merkezinde insan faktörünün yer alması gerektiğini belirten Doğan, yapay zekânın insanı dışlamadan kullanılmasının şart olduğunu söyledi.
“Yapay zekâ, özel eğitimde devrim oluşturabilecek güçte. Ancak bu teknolojiyi insanı dışlamadan, etik sınırlar içinde kullanmak zorundayız. İnsan dokunuşu olmadan sürdürülen bir eğitim, öğrencinin duygusal ve sosyal gelişimini destekleyemez.”
Uzmanlara göre, yapay zekâ destekli eğitim uygulamaları doğru şekilde yönlendirildiğinde hem öğrenme sürecini hızlandıracak hem de öğrencilerin bireysel potansiyellerini daha verimli ortaya çıkarabilecek.
Büyük Sivas Haber – Sivas Haberler