DOLAR 32,3273 % 0.22
EURO 35,1092 % -0.13
STERLIN 40,9194 % -0.3
FRANG 35,8419 % 0.36
ALTIN 2.308,42 % 1,36
BITCOIN 2.288.335 2.61

Tüdemsaş

Yayınlanma Tarihi : Google News
Tüdemsaş

Değerli Büyük Sivas Okuyucuları;

Bugün sizlerle benim açımdan ayrıca nostaljik bir anlam da taşıyan bir konuyu ele alacağım. TCDD ve onunla ilişkili zaman içinde isim değişikliklerine uğrayan Sivas Cer Atölyesi-SİDEMAS-TÜDEMSAŞ’ ın geçmişinden bugününe bir yolculuk yapacağız.

Benim için nostaljik dedim; öncelikle kısaca bundan bahsetmek isterim. İlkokulu bitirdikten sonra 12 yaşında 1970 yılında Demiryollarının geleceğine şekil verecek sanatkar yetiştiren TCDD’nin Haydarpaşa,(İST) İzmir, Ankara, Eskişehir ve Sivas’ta, bulunan Çırak Okullarından Sivas Çırak Okulunu dereceyle kazanıp aynı derece ile 1974 yılında mezun olarak 4.İşletme Vagon Bakım Onarım Atölyesine Sınıf 1 Sanatkar işçi unvanıyla göreve başladım. Aynı bölümde toplamda yirmi iki yıl çalışarak 1992 yılında daha önce kurmuş olduğum kendi şahıs şirketimi tercih ederek TCDD den istifa ettim. Geçen 22 yılın verdiği tecrübe ve araştırmalarımla eski adıyla Cer Atölyesi yeni adıyla TÜDEMSAŞ’ın geçmişten bugüne kaçırdığı fırsatları ve bugün gelinen noktayı değerlendirmek istiyorum.

Türkiye Demiryolu Makineleri Sanayii A.Ş. (TÜDEMSAŞ), TCDD’nin kullanmakta olduğu buharlı lokomotif ve yük vagonlarının onarımını yapmak gayesi ile 1939 yılında “Sivas Cer Atelyesi” adı altında işletmeye açılmıştır. Demiryolu ulaştırmasının gelişmesine ve yurt ekonomisinin ihtiyaçlarına paralel olarak bina, tezgah ve tesis bakımından geliştirilen Sivas Cer Atelyesi 1953 yılına kadar yük yolcu vagonu tamiratı ve buharlı lokomotifin hem tamir hem de üretimini yapmaya başlamış, 1953 yılından itibaren yeni yük vagonu yapımına geçmiştir.1958 yılından itibaren de Sivas Demiryolu Fabrikaları adı ile faaliyetini sürdürmüştür.

1971 yılında Yolcu vagonu imalatına başlamış. 1.9.1972 tarihinde 440 sayılı Kanunun amacına uygun olarak 200 Milyon TL. Sermayeli TCDD Genel Müdürlüğü’ne bağlı “Sivas Demiryolu Makinaleri Sanayii Müessesesi” (SİDEMAS) Adı ile Müessese haline gelmiştir.

SİDEMAS Müessesesi 28.3.1986 Tarihinde Bakanlar Kurulunun 86/10527 Sayılı Kararı ile Türkiye Demiryolu Makinaleri Sanayii Anonim Şirketi (TÜDEMSAŞ) unvanı ile TCDD Genel Müdürlüğü’ nün bağlı ortaklığı olarak teşkilatlandırılmıştır.

İLK KIRILMA ANI

SİDEMAS, yolcu vagon üretimi ve tamiratını işini ,1951 yılında kurulup 1961 yılına kadar kendini iyiden iyiye geliştiren Adapazarı Demiryolu Fabrikasına kaptırmış ve şehrin ve TÜDEMSAŞ’ın ilk kırılma noktası bu olmuştur. Kırılma noktası diyorum çünkü bu gün TÜVESAŞ adını alan fabrikada son teknoloji ile üretilen yolcu vagonlarının üretiminin dışında hafif raylı sistemlerinde çalışan Ray otobüsleri Elektrikli Tren Setleri imal edilmekte ve üretimleri dünya pazarlarında beğeni ile satın alınmaktadır. Tabi bu değişiklik TÜDEMSAŞ’da beş bine yakın (İşçi Memur) çalışan sayısının düşmesine ve fabrikanın küçülmesine dolayısı ile Demiryolu şehri diye anılan Sivas’ın ekonomisinin daralmasına neden olmuştur.

İKİNCİ KIRILMA ANI

İkinci kırılma anı ise Dizel lokomotifin üretilmesiyle ortaya çıkıyor. Eskişehir’de bulunan TÜLOMSAŞ Türkiye Lokomotif ve Motor Sanayi Aş’ye dönüşen fabrikada Dizel lokomotifin imalatı ve tamiri yapılmaya başladıktan sonra teknoloji ile olan uyumunu kaybeden TÜDEMSAŞ’ın buharlı lokomotifinin tamiratına yük vagon üretimi ve tamiratına mahkûm bırakıldığını, bünyesindeki birçok birimin kapatıldığını ya da başka şehirlere aktarıldığını görüyoruz. Hem çalışan sayısı hem de imalat anlamında küçülen TÜDEMSAŞ hantallaşan yapısıyla kısa süre sonra zarar eden bir kuruluş olarak karşımıza çıkıyor.

KAÇAN FIRSATLAR

Kırılma anlarının yanında kaçırılan fırsatlarda dikkatimizi çekiyor. 1999 depreminde Adapazarı’nda bulunan fabrikanın kullanılamaz hale gelmesinden sonra üretimin hali hazırda bulunan TÜDEMSAŞ’a kaydırılma fikri dile getirilmiş olsa da Adapazarı halkının ve siyasilerinin verdiği tepkiler neticesinde bu düşünceden vazgeçilerek fay hattı üzerinde yeni bir yatırım planı geliştirilmiştir.

BÜYÜK DEĞİŞİM

Kırılma anlarından ve kaçırılan fırsatlardan bahsettik. Bugün ne durumdayız isterseniz biraz da buna bakalım.

Bugünlerde ilgiyle takip ettiğim önemli gelişmeler yaşanıyor şehrimizde. TÜDEMSAŞ’ın üzerindeki ataleti atıp ciddi bir gayret içine girmesiyle alt yüklenicilerinin de bu alanda bazı yatırımlar yaptığını görüyoruz. Ülkemizin demiryolları alanında gelişimine paralel olarak ilimizdeki yapılan bu yatırımları çok anlamlı bulduğumu ifade etmek isterim. Biraz daha açmak gerekirse yolcu vagonu ve lokomotif imalatından Milli Yük Vagonu imalatına geçen TÜDEMSAŞ ve yatırımların tamamlanmasıyla oluşacak demiryolları yan sanayisi ile şehrimiz yeniden DEMİRYOLU SANAYİ ŞEHRİ olma yönünde emin adımlar atıyor. Bu projeksiyon, yakın dönemde bize 30 bine yakın yeni bir istihdam alanının oluşacağını gösteriyor.

Bu çalışmalara hükümetin de büyük destek verdiğini ve takipçisi olduğunu bilmekteyim. Bu konuyla ilgisi ve emeği bulunan tüm yetkilileri tebrik ediyor ve başarılar diliyorum.

SİSAM (Sivas Sosyal Araştırmalar Merkezi) olarak Sivas için yapılan güzel veya kötü tüm her şeyin takipçisi olmaya devam edeceğiz.

Kalın sağlıcakla….

Büyük Sivas Haber


YORUM YAP

Bu yazı yorumlara kapatılmıştır.