Psikolojik Danışman Ekrem Çağrı Öztürk, sürekli eleştiren insanların psikolojik dinamikleri ve bu durumla başa çıkma yolları hakkında önemli bilgiler verdi.
Sürekli Eleştiren İnsanlara Dikkat!
Eleştiri, bazen bir yapıcı gelişim aracı olsa da sürekli hale geldiğinde karşıdaki kişiyi olumsuz etkileyebilir ve daha derin bir sorunun işareti olabilir.
Sürekli Eleştirmenin Altında Yatan Nedenler
Sürekli eleştiren bireyler, çoğu zaman sadece başkalarını yargılamak için değil, kendi içsel dünyalarıyla başa çıkabilmek için bu davranışı sergileyebilir. Özellikle özsaygı eksikliği yaşayan kişiler, başkalarının eksikliklerine odaklanarak kendilerini daha değerli hissetmeye çalışabilirler.
Öztürk, bu durumu şöyle açıklıyor:
"Bir kişi sürekli başkalarının hatalarını vurguluyorsa, aslında kendi içsel eksikliklerini yansıtmaya çalışıyor olabilir. Özellikle iş veya özel hayatında tatminsizlik yaşayan bireyler, kendi duygusal boşluklarını doldurabilmek için çevresindekilere karşı daha eleştirel bir tutum sergileyebilir."
Empati ve Eleştiri Arasındaki İnce Çizgi
Eleştiri çoğu zaman doğal bir tepki olabilir ancak asıl önemli olan, eleştirinin nasıl yapıldığıdır. Gerçek empati, sadece hataları göstermek değil, karşıdaki kişinin durumunu anlamaya çalışarak yapıcı geri bildirimde bulunmaktır.
Öztürk, empati ve eleştiri arasındaki dengeyi kurmanın önemine dikkat çekerek şu ifadeleri kullanıyor:
"Birini sürekli eleştirmek, onun hatalarını görmekten çok daha fazlasıdır. Eğer eleştiriyi yapıcı hale getirmezsek, o kişiyi daha fazla zarar verici bir noktaya itebiliriz. Bunun yerine, eleştiriyi destekleyici ve yönlendirici bir hale getirmek gerekir. ‘Bu konuda zorlandığını hissediyorum. Belki farklı bir yaklaşım denemek sana iyi gelebilir’ gibi bir ifade, eleştirinin sertliğini yumuşatarak daha yapıcı bir etki yaratır."
Eleştirinin Yapıcı Hale Gelmesi İçin Neler Yapılmalı?
Güçlü iletişim, eleştirinin yapıcı hale gelmesini sağlayan en önemli faktörlerden biridir. Öztürk’e göre, doğru bir eleştiri şu özellikleri taşımalıdır:
- Amacı yapıcı olmalı: Eleştirinin amacı, birini değiştirmek değil, ona yol göstermek olmalıdır.
- Yargılayıcı olmamalı: “Bu böyle olmaz” yerine, “Bunu farklı bir şekilde yapmayı düşündün mü?” gibi ifadeler kullanılmalıdır.
- Çözüm odaklı olmalı: Sadece hata göstermek yerine, alternatif yollar sunulmalıdır.
- Empati içermeli: Karşıdaki kişinin duygusal durumunu dikkate alarak eleştiri yapılmalıdır.
Öztürk, konuyla ilgili olarak şu değerlendirmeyi yaptı:
"Eleştiri, doğru kullanıldığında kişisel gelişim için güçlü bir araç olabilir. Ancak, eleştirinin amacı karşıdaki kişiyi yargılamak değil, onun gelişimini desteklemek olmalıdır. Bu nedenle, eleştiriyi yönlendirici bir rehber olarak kullanmak en sağlıklı yaklaşımdır."
Sonuç: Eleştiriyi Doğru Kullanmak Önemli
Sürekli eleştiren insanlarla başa çıkmak, onları anlamaktan geçer. Eleştiri kırıcı ve yargılayıcı bir hale geldiğinde zarar verici olabilir, ancak doğru şekilde yönlendirildiğinde kişisel gelişimi destekleyen yapıcı bir unsur olabilir.
Eleştiriyi bir saldırı aracı olarak değil, bir rehberlik yöntemi olarak kullanmak, hem bireylerin gelişimine hem de sağlıklı ilişkiler kurmaya katkı sağlayacaktır.
(Nursen Beste Yıldız)
Büyük Sivas Haber – Sivas Haberler