


Hava kirliliğine karşı yaşlılar, çocuklar ve kronik hastalıkları olanlar daha savunmasız durumdalar. Geçen hafta İngiltere’debir mahkeme, hava kirliliğinin 9 yaşındaki EllaKissi-Debrah'ın ölümüne maddi bir katkı yaptığını ve dünyada ilk kez bir kişinin ölüm nedenini hava kirliliği olduğuna karar vererek kayıtlara geçti.
Zinnur Yılmaz Yazdı! Gizli Seri Katil: Hava Kirliliği
Havakirliliği dünya çapında her yıl yaklaşık 8 milyondan fazla insanın ölümüne neden oluyor. Bu rakam Ebola, HIV/AIDS, tüberküloz ve sıtma sebebiyle gerçekleşen ölümlerin toplamından (2,7 milyon) daha fazla. Türkiye'de havakirliliği 2017'de 51 binden fazla can kaybına sebep oldu.
Bu rakam aynı yıl Türkiye’de trafik kazaları kaynaklı ölümlerin tam 7 katı.
Havakirliliği insan bünyesine bağlı olarak sağlık sorunları oluşturmaktadır. Bunlar felç, kalp ve astım krizlerini tetikleyerek hastaneye yatma veya ölüm riskini artırmak, insanda kanser ve çocuklarda ise akciğer büyümesinde etkili olmaktadır.
Hava kirliliğinin boyutları erken doğum sonucunda doğan çocukların öğrenme yeteneklerinin azalmasıile doğru ilişkili.
Avrupa Kardiyoloji Derneği tarafından yapılan yeni bir araştırmaya göre, havakirliliği gezegenimizdeki en büyük insan katili olmaya devam ediyor. Havakirliliği, küresel yaşam beklentisini ortalama 2,9 yıl azaltmakta.
Bu rakam, parazit ve virüs kaynaklı hastalıklardan neredeyse dört kat daha fazla olması dikkat çekici. Aslında, ortam havakirliliği sigara içmek ve şiddetten daha fazla insanı öldürüyor.
Kötü hava kalitesi ortalama olarak Doğu Asya'da (yılda 196 ölüm / 100.000 kişi), Avrupa'da (yılda 133 ölüm / 100.000 kişi) ve Güney Asya'da (yılda 119 ölüm / 100.000 kişi) dünyanın herhangi bir yerinden daha fazla insanı öldürmektedir.
Ayrıca son zamanlarda hava kirliliğinin Covid-19 virüsü salgını kaynaklı ölümlerin en azından bir kısmında rol oynayarak diğer sağlık etkilerini artırabildiği bilinmektedir.
Beklenen yaşam süresinin kısalması, sera gazı emisyonlarının azaltılmasıyla tersine çevrilebilir. Aslında, fosil yakıt emisyonlarının ortadan kaldırılması, çalışmaya göre 1,1 yıl artışlık bir yaşam beklentisi ile sonuçlanacaktır.
Fosil yakıtların temiz yenilenebilir enerji ile değiştirilmesiyle bu kirliliğin çoğu önlenebilir.
İnsanların toplu taşıma araçlarını kullanmayı, kasabalarda ve şehirlerde yürümek, bisiklete binmek gibi aktif seyahatleri teşvik etme çabaları, heminsanların sağlığına fayda sağlayacak hem de iklim değişikliğine neden olan kirliliği azaltmaya yardımcı olacaktır.
Şunu da unutmamalıyız, havakirliliği sınırlara saygı duymayan bir kirlilik türüdür. Hep beraber bu görünmez katille savaşmalıyız. Bir kişi değil, bir şehir değil, bir ülke meselesinden çok dünyanın bir sorunudur.
Son Söz, ülkemizde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın www.havaizleme.gov.tr adresinden ya da telefonlarınıza Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağı isimli uygulamayı indirerek dışarıya çıkmadan önce havanın kalitesine bakarak aktivitelerinizi ona göre yön verebilirsiniz.
Büyük Sivas Haber- Sivas'ta hava durumu
Büyük Sivas Haber – Sivas Haberler