Sultan III. Murad döneminde Mahmud Paşa tarafından Hicri 988 / Miladi 1580 yılında inşa ettirilen tarihi cami, yüzyıllardır ayakta durarak Osmanlı mimarisinin izlerini taşımaya devam ediyor. Mimarı bilinmeyen caminin 1584 tarihli vakfiyesi de bulunuyor.
Sivas'ta 1580’de inşa edilen cami, yüzyıllara meydan okuyor
Doğusunda bulunan hamamla birlikte bir külliyenin parçası olan yapı, kare planlı ve tek kubbeli olarak inşa edildi. Caminin batı duvarına bitişik şekilde inşa edilen tek şerefeli minaresi, sadeliğiyle dikkat çekiyor. Kuzey cephesinde üç kubbeli bir son cemaat yeri bulunan caminin bu bölümü zaman içinde kapatılarak kapalı mekâna dönüştürüldü.
Doğu cephesinde tonoz ve üzengi taşı izleri bulunan caminin, ilk yapıldığında kuzey ve doğu yönlerinden “L” şeklinde revaklı bir son cemaat mahalline sahip olduğu tahmin ediliyor. Mihrap düzgün kesme taşlardan yapılırken, minberde kirli beyaz mermer tercih edildi. Caminin kuzeydoğusunda yer alan sadaka taşı ve minare kaidesindeki yitik taşı oyuğu, Osmanlı dönemindeki sosyal yardımlaşma kültürünü yansıtıyor.
Ünlü seyyah Evliya Çelebi, bu camiden "Aşağı Kale Camisi" olarak bahsederken, 1895 tarihli belgelerde ise caminin ismi "Mahmud Paşa Cami-i Şerifi" olarak geçiyor. Tarihe ışık tutan cami, 2000 ve 2010 yıllarında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından onarılarak günümüze kazandırıldı.
İNGİLİZCE TANITIM
KALE (MAHMUT PASHA) MOSQUE
988 AH / AD 1580
(Mahmud Pasha Mosque Foundation)
According to the epigraph placed on the entrance door of the mosque, Mahmud Pasha had it built during the reign of Sultan Murad III in 988 AH / AD 1580. The mosque, whose architect is not known, has a foundation certificate dated 992 AH / AD 1584. Together with the Turkish Bath to its east, the mosque was a part of a social complex. It has a square plan with a single dome and a minaret with a single balcony built adjacent to the western wall of the narthex.
On the northern side of the mosque is a rectangular narthex which lies in the direction of east-west. The narthex, which was closed later, has three domes on three pillars. On the east side of the mosque are three springers and vault traces. Most probably the mosque had a “L” shaped porched narthex which surrounded the mosque from the north and east. While the mihrab is made of smooth cut stone, the minbar is made of oyster-white marble. The charity (sadaqa) stone at the northeast corner of the mosque and lost stone hollow in the base of the minaret are attention-grabbing elements of showing the importance of social responsibility in the Ottoman era. Evliya Çelebi mentions this mosque in his Seyahatname as Lower Castle Mosque. In addition, a document dated 1895 refers to the mosque as Mahmud Pasha Mosque. The mosque was restored in 2000 and 2010 by the General Directorate of Foundations.
ARAPÇA TANITIM
جامع القلعة
هـ 988 / م 1580
(وقف مسجد محمود باشا الشريف)
وفقًا لنقش كتابي في القسم العلوي من باب المدخل لحرام الجامع، بني هذا الجامع من قبل محمود باشا خلال سنوات حكم السلطان مراد الثاني في سنة 988 هـ / 1580م، الذي لا يعرف مهندسه. توجد وقفية جامع القلعة المؤرخة بتاريخ 992هـ / 1584م. أنشئ ذلك الجامع كجزءٍ من مجموعةٍ معماريةٍ، مع الحمام في الجهة الشرقية منه، وهو ذو تخطيط مربع بقبّة واحدة. بنيت مئذنة الجامع ذات الشرفة الواحدة ملاصقة للجدار الغربي من محل البلاطة الأخيرة من التخطيط المستطيل الممتد من اتجاه الشرق إلى الغرب مكونًا من ثلاث بلاطات، مقامًا من ثلاث قباب تحملها ثلاثة أعمدة داعمة، وقد أُغلق فيما بعد. في الواجهة الشرقية للجامع يرى بقايا قبو، و توجد ثلاث قواعد حجرية، مما يشير محتملًا إلى وجود رواق على شكل حرف "L" في الجهة الشمالية الشرقية والشمالية. و استخدم المحراب من الأحجار المصقولة، و استخدم الرخام الأبيض الخردة في عمل المنبر. من العناصر الملفتة للنظر إلى الحياة العثمانية، حجر الصدقة الذي يوجد بين الزاوية الشمالية الشرقية للجامع، وقاعدة المئذنة.
في كتابه "الأسفار العجيبة"، ذكر أوليا جلبي أن قال: "تُناغي القلعة جامع أي مسجد القلعة". وفي وثيقة أخرى مؤرخة بتاريخ 1895م، ذكر الجامع باسم "مسجد محمود باشا". تم ترميم ذلك المسجد من قبل المديرية العامة لشؤون الأوقاف سنة 2000 و2010.
Büyük Sivas Haber – Sivas Haberler