Gündüz bulutsuz bir gökyüzünü maviye boyayan ve insan vücuduna çok sayıda faydası bulunan mavi ışık, akşam saatlerinde ciddi sağlık risklerine yol açıyor. Özellikle dijital ekran teknolojilerinin hayatımıza daha fazla girmesi bu riski artırıyor.
Uyku öncesi telefona bakanları bekleyen tehlike: Mavi ışık
Yapay aydınlatmanın ortaya çıkmasına kadar, güneş başlıca aydınlatma kaynağıydı ve insanlar akşamlarını görece karanlıkta geçirdiler.
Şimdi ise, dünyanın çoğunda akşamlar çok farklı ışık çeşitleriyle aydınlatılıyor.
Bu basit teknoloji çok kolay elde edilse de, gece ışığı vücudun biyolojik saatinin doğru işlemesinde ve uyku kalitesinde ciddi problemlere yol açıyor.
Daha da kötüsü, bilimsel araştırmalar gece ışığının kanser, diyabet, kalp hastalığı ve obezite hastalıklarının ortaya çıkmasına katkı sağladığını gösteriyor.
Gece mavi ışığa maruz kalmak ne kadar kötü?
Harvard Üniversitesi’nde yapılan bazı araştırmalar, gece vardiyasında çalışanlar gibi, geceleri ışığa maruz kalma durumu yüksek olanlar kişilerde, şeker hastalığı, kalp hastalığı ve obezitenin daha sık görüldüğününü ortaya koydu.
Işığa maruz kalmak, sirkadiyen ritmini, yani vücut biyolojik saatini, etkileyen bir hormon olan melatonin salgılanmasını baskılıyor. Loş ışık bile, bir kişinin sirkadiyen ritmine ve melatonin salgılanmasına etki edebiliyor.
Geceleri ışık, pek çok insanın yeterince uyumamasının sebebinin bir parçası olarak görülüyor ve bu da uzun vadede depresyon riskini ortaya çıkarıyor.
Her türlü ışık melatonin salgılanmasını bastırabilirken, gece mavi ışık bunu daha güçlü bir şekilde yapıyor.
Şimdi mavi ışığın ne olduğuna bakalım.
Mavi ışık nedir?
Güneş ışığı, her ışının enerjisine ve dalga boyuna bağlı olarak, kırmızı, turuncu, sarı, yeşil ve mavi ışınlar ve bu renklerin her birinin birçok tonunu içerir.
Birlikte bu renkli ışın spektrumu "beyaz ışık" veya güneş ışığı dediğimiz şeyi yaratır.
Bu ışıklardan en kısa dalga boylarına ve en yüksek enerjiye sahip olanı ise mavi ışık olarak adlandırılıyor.
Yüksek enerjili mavi ışık ışınları, atmosferdeki hava ve su moleküllerine çarptığında diğer görünür ışık ışınlarından daha kolay saçılıyor.
Bulutsuz bir gökyüzünü mavi gösteren şey de, işte bu ışınların daha yüksek saçılma derecesi.
Gündüz saatlerinde, dikkati ve tepki sürelerini artırarak ruh halini olumlu yönde yükselten, ayrıca D vitamini üretimine katkı sağlayan mavi ışığın birçok faydası bulunuyor. Ancak gece maruz kalınan mavi ışık, insan sağlığını etkileyebilen ciddi riskler barındırıyor.
Peki gece mavi ışığa nerden maruz kalıyoruz?
Cevap, ne yazık ki günlük hayatımızın vazgeçilmez bir parçası olan elektronik ekranlar.
Yani televizyonların, cep telefonlarının, tabletlerin ve oyun sistemlerinin tamamı mavi ışık yayıyor.
Kıvrımlı kompakt floresan ampuller ve LED ışıklar, eski moda akkor (holojen) ampullerden çok daha enerji verimli. Ama aynı zamanda tıpkı dijital ekranlar gibi daha fazla mavi ışık üretme eğilimindeler.
Göz yapısı mavi ışığı engelleyemiyor
Yetişkin insan gözünün kornea ve lensten oluşan ön yapıları, morötesi (UV) ışınlarının göz küresinin arkasındaki ışığa duyarlı retinaya ulaşmasını engellemede çok etkili.
Aslında, güneş gözlüğü takmasanız bile, güneşten gelen UV radyasyonunun yüzde 1'den azı retinaya ulaşıyor.
Öte yandan, görünür mavi ışığın neredeyse tamamı kornea ve mercekten geçerek retinaya ulaşıyor.
Mavi ışık diğer görünür ışıklara göre daha kolay dağıldığı için odaklanması o kadar kolay değil. Bu nedenle bilgisayar ekranlarına ve önemli miktarda mavi ışık yayan diğer dijital cihazlara baktığınızda, dijital göz yorgunluğu denilen durum oluşuyor.-trthaber
Büyük Sivas Haber
Büyük Sivas Haber – Sivas Haberler